چرا عثمان در بقیع دفن شد
عثمان بن مظون نام کامل عثمان بن مازون بن حبیب بن وهب جمعه کنحبصیب محجر/انصار محجر در گذشته 2 قمدفان بقیع در زمان اسلام سیزدهمین مسلمان شرکت کننده در جنگ ها، جنگ هجرت مدینه به سوى الحجج السّلام. ، دلیل شهرت صحابه
عثمان بن مازون (متوفی 2 هجری قمری) از صحابی پیامبر (ص) و از اولین مسلمانان بود. همراه برادرش عبدالله و فرزندش صائب در هجرت به حبشه و هجرت به مدینه و همچنین در جنگ بدر حضور داشت. عثمان فردی عابد و مورد توجه پیامبر و حضرت علی (ع) بود. امام علی علیه السلام به یاد او نام یکی از فرزندانش را «عثمان» گذاشت.
عثمان بن مظون اولین مهاجری بود که در بقیع دفن شد. پیامبر با سنگی محل دفن او را مشخص کرد و از آن بازدید کرد و فرزندانش ابراهیم، رقیه و زینب را در کنار خود دفن کرد.
اصل و نسب و خانواده
عثمان بن مظون بن حبیب بن وهب بن حذافه بن جماح بن عمرو بن حسس القرشی الجماحی از شخصیت های معروف حجاز بود.[1] نام مادرش سخیله دختر عنبس بن احبان بن حذافه بن جمه است. [2]
کنیه عثمان بن مظون، ابوسائب و همسرش ام حکیم، خُلّه بنت حکیم انصاری بود.[3] او بود که پس از رحلت حضرت خدیجه، عایشه و سودا را به رسول خدا (ص) پیشنهاد ازدواج داد. [4] ] بعدها خود را به پیامبر اسلام (ص) سپرد.[5]
خواهر عثمان بن مظون، زینب، همسر عمر بن خطاب بود و به این ترتیب عبدالله بن عمر، حفصه و عبدالرحمن بن عمر خواهرزاده های او بودند.
در برخی گزارش ها، ام ایمن را مادر عثمان بن مظون دانسته اند; از این رو، او را برادر مادری پیامبر (ص) معرفی کردند[7] زیرا پس از رحلت آمنه، ام ایمن تا رسیدن به سن بلوغ و رشد، سرپرستی پیامبر را بر عهده داشت.[8]
عبدالرحمن [9] و صائب [10] فرزندان او هستند. صائب در جنگ باوات جانشین پیامبر در مدینه شد. او در جنگ های بدر، احد و خندق شرکت کرد [11] و در جنگ یمامه در سال 12 هجری قمری به شهادت رسید [12].
موقعیت
عثمان بن مظون از بزرگان صحابه و فردی وارسته بود، روزها روزه می گرفت و شب ها عبادت می کرد.[13]
پیامبر اکرم (ص) پس از دفن فرزندانش ابراهیم، زینب و رقیه در کنار قبر عثمان بن مظون، فرمود: آنها به سلف صالح، عثمان بن مظون پیوستند.[14]
عثمان مورد عنایت خاص حضرت علی (ع) بود و از این رو عثمان را برادر خود خواند و به یاد او نام یکی از فرزندانش را «عثمان» گذاشت.
تبدیل به اسلام
عثمان بن مظون در دوران جاهلیت و قبل از ظهور اسلام شراب را تحریم کرده بود.[17] او همراه با ابوعبیده و ارقم بن ابی ارقم به پیامبر (ص) اسلام آورد.[18]
ابن اسحاق، مورخ قرن دوم هجری، او را پس از سیزده نفر مسلمان دانسته است. [19] پس از آن به موعظه پرداخت و مردم را به گرویدن به پیامبر دعوت کرد. [20] عثمان به مدینه هجرت کرد. نیز ساخته شده است. [21]
هجرت به حبشه و مدینه
در سال پنجم نبوت، یازده مرد مسلمان و چهار زن مسلمان به رهبری عثمان بن مظون به حبشه مهاجرت کردند. صائب پسر عثمان [22] و پسرش عبدالله [23] نیز با آنان بودند. دو ماه بعد متوجه شدند که مشرکان از آزار مسلمانان دست برداشته اند، پس برگشتند، اما آن خبر را جعلی یافتند و مجبور شدند به خانه شخصی پناه ببرند. عثمان در پناه ولید بن مغیره وارد مکه شد، اما وقتی دید که مسلمانان دیگر تحت فشار و شکنجه هستند، از محافظ خود خواست که حافظش را بردارد تا او نیز مانند سایر مسلمانان شکنجه شود، پس از شکنجه ابراز خوشحالی کرد. [24]
پیامبر(ص) پس از هجرت به مدینه، میان ابن تیهان و عثمان بن مظون پیمان برادری بست.[25] همچنین پیامبر صلی الله علیه و آله میان خود و عباس بن عباده از شهدای احد را اخوت نامید.[26] در جنگ بدر [27] حضور داشت.
اهل سنت عثمان بن مظون را در کنار افرادی چون حمزه بن عبدالمطلب، جعفر بن ابیطالب و علی علیهماالسلام در زمره دوازده شاگردان پیامبر شمرده اند.[28]
فوت شده
عثمان بن مظون اولین مهاجری بود که در سال دوم هجرت (22 ماه پس از ورود پیامبر به مدینه) در مدینه درگذشت و در بقیع به خاک سپرده شد. در برخی از اقوال، مزعون را پس از جنگ بدر و 30 ماه پس از ورود پیامبر به مدینه دانسته اند.[30]
با توجه به اختلاف مهاجرین و انصار بر سر اولین صحابی مدفون در بقیع، اگرچه مهاجرین عثمان بن مظون را اولین صحابی مدفون در بقیع می دانستند، [31] انصار اسعد بن زراره یکی از اصحاب دو قول. از عقبه و درگذشت قبل از غزوه بدر را اولین اصحاب مدفون در بقیع می دانستند.[32]
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پس از رحلت عثمان بن مظون، پیشانی او را بوسید و فرمود: چه پیشکسوت خوبی است که سلف ما عثمان بن مظون است. و پارچه اى بر قبر خود پهن كرد و او اولين كسى بود كه قبر عثمان را پهن كرد [34] سپس بر قبر عثمان گريه كرد و گفت: خوشا به حال تو، دنيا تو را نجس نكرده و نجس نشدى. توسط جهان [35]
دفن در بقیع و بنای مقبره
عثمان بن مظون را در وسط بقیع دفن کردند و به نقل از ابن اثیر، پیامبر محل دفن او را با سنگی مشخص کرد و از آن زیارت می کرد [37] و بر قبر عثمان بن عفان که بعدها تبدیل شد. یکی از بقیع [38].
بزرگان دیگری نیز در کنار قبر عثمان بن مظون به خاک سپرده شدند. منابع بعدی از وجود گنبد و ضریح بر فراز این بقعه ها خبر داده اند، اما به زمان و بنای ساخت این صحن اشاره ای نشده است. برخی محققین با توجه به شباهت ضریح ساخته شده برای مقبره امامان شیعه و عباس، عموی پیامبر با ضریح موجود بر روی این قبور، ساخت این بنا را نیز به مجدالملک براوستانی (متوفی 492) نسبت داده اند. / 493 ق)، وزیر ایرانی سلطان برکیارق سلجوقی (حکومت: 486-498 ق). ) صفت [39] ابن جبیر ضریح مذکور را چوبی و مزین به نقوش اصیل دانسته و میخ های بسیار زیبایی بر آن دیده می شود. این ضریح به صورت پنجره ای چوبی بود که به سمت قبله باز می شد. [40] گنبد ساخته شده بر روی این مقبره به رنگ سفید بود. [41] مطری همچنین از ضریح مشبک سمت قبله حرم با اشاره به حرم ابراهیم یاد کرده است.[42]
از گزارش های مربوط به این گنبد که آخرین آن به رفعت پاشا می رسد که در سال 1325 هجری قمری ساخته شده است [43] مشخص می شود که این بنا تا اولین تخریب مقابر بقیع در سال 1220 هجری قمری باقی مانده است. دولت عربستان سعودی.[44]
پاورقی
توجه داشته باشید
مراجع
قبر عثمان بن عفان
اطلاعات اوليهتأسیس
احتمالا قرن پنجم و چهارممکان
قبرستان بقیعمشخصاتوضعیت
تخریب توسط وهابیتمعماریبازسازی
به فاصله سی سال از تاریخ 643 ه. ق
قبر عثمان بن عفان در ضلع شرقی بقیع در محلی به نام هش کوکب قرار دارد. عثمان بن عفان سومین خلیفه از خلفای راشد اهل سنت و صحابه پیامبر اکرم (ص) در ذی حجه سال 35 هجری قمری در شورش علیه او در مدینه کشته شد. در زمان حکومت مروان بن حکم بر مدینه، محل دفن عثمان به بقیع ملحق شد.
یکی از مقبره هایی که در گذشته دارای مقبره و گنبد بوده، آرامگاه عثمان است که تاریخ ساخت آن مشخص نیست. دو نویسنده قرن هفتم وجود مقبره ای در مقبره عثمان را تایید کردند. معمولاً در این گونه آثار احتمال فاصله چند ساله بین ساخت آن تا زمان رصد وجود دارد و ممکن است متعلق به قرن پنجم و چهارم باشد.
آرامگاه عثمان در سال 1344 ه. به دست وهابی ها مانند سایر آثار ویران شد.
چنان که در منابع تاریخی آمده است، پس از مرگ عثمان بن عفان، از دفن جسد او در بقیع جلوگیری شد و طبیعتاً در خارج از بقیع و در ضلع شرقی آن، در محلی به نام «حش کوکب» به خاک سپرده شد. اما در زمان معاویه که مروان بن حکم حاکم مدینه شد، دیوار موجود بین بقیع و حش کوک را برداشت و محل دفن عثمان را به بقیع و قطعه سنگی که رسول خدا (ص) داشت وصل کرد. ) با دست مبارکش بر قبر عثمان نهاد. ابن مظون آن را نصب کرده بود، به قبر عثمان بن عفان منتقل کرد و گفت: به خدا قبر عثمان بن مظون را سنگ می دانند.[1]
یکی از مقبره هایی که از قدیم تا زمان حکومت وهابیان دارای مقبره و گنبد بوده، آرامگاه عثمان است. اگرچه تاریخ بنای اول و بانی آن مشخص نیست; اما دو نویسنده که هر دو در اوایل قرن هفتم هجری می زیسته اند، از وجود چنین بنای در این داستان سخن گفته و آن را تأیید کرده اند و این نکته را نیز باید به این گفته تاریخی اضافه کرد: عموماً در این گونه آثار و بناها، وجود دارد. احتمال وقفه چند ساله بین «اصل بنای» آنها و «زمان مشاهده و معرفی آن» فاصله زیادی وجود دارد و ممکن است بنای معرفی شده در قرن هفتم متعلق به قرن پنجم و چهارم باشد.
ابن جبیر [ویرایش | ویرایش منبع]
ابن جبیر (متوفی 614 هجری قمری) در سفرنامه خود می نویسد: قبر عثمان در انتهای بقیع است و گنبد کوچکی در بالاست.
ابن نجار [ویرایش | ویرایش منبع]
ابن نجار (متوفی 643 ق) می گوید: «و قبر عثمان رضی الله عنه و علیه گنبد بلند»[3] «قبر عثمان گنبد بزرگی دارد».
با توجه به سخنان این دو نفر که یکی از مسافران و دیگری از آگاهان مدینه است، چنین بر می آید که در این تاریخ و سی سال بعد، دگرگونی و تجدید بنا در مقبره عثمان صورت گرفته است. آن گنبد کوچک و کوتاه به گنبدی بزرگ تبدیل شد.
آرامگاه عثمان در طول تاریخ تا سال 1344 هجری قمری دارای مقبره بوده است. توسط وهابی ها مانند دیگر سازه ها ویران شد. از این رو سمهودی (متوفی 911ق) گنبد عثمان را «قبه اعظم» معرفی می کند و می گوید: «ولیّه قبه البنا».[4]
احمد عباسی [ویرایش | ویرایش منبع]
مؤلف امده الاخبار فی مدینه المختار که تقریباً یک قرن پس از سمهودی می زیسته، همین عبارت را به کار برده است.[5]
نایب الصدر و رفعت پاشا [ویرایش | ویرایش منبع]
از سخنان نایب الصدر شیرازی[6] و رفعت پاشا[7] که در دهه های آخر قبل از ویرانی بقیع به حج مشرف شدند، چنین برمی آید که این بقعه در زمان آنان با همان ویژگی هایی که قبلاً ذکر شد وجود داشته است.
↑ اسدالغابه، جلد 3، صفحه 387; تاریخ المدینه، ابن ابادی به روایت وفا الوفا، ج 1، ص 138. 3، ص. 914-894.
↑ سفر ابن جبیر، صفحه ۱۴۴.
↑ الدرة الثمینه فی اخبار المدینه، ص 138. 156.
↑ وفا الوفاء، ج3، ص919.
↑ عمدة الاخبار فی مدینه المختار، ص 138. 159.
↑ دفتر خاطرات سفر، صفحه 230.
↑ آینه الحرمین، جلد ۱، صفحه ۴۲۶.
اسدالغابه فی معرفت صحابه ، بیروت، دارالفکر، 1409ق. س
سفرنامه نایب الصدر ، نایب الصدر شیرازی (1304).
امامداة الاخبار فی مدینه المختار : احمد بن عبدالحمید عباسی (متوفی قرن دهم)، به کوشش انصاری، مدینه، المکتب العالمیه;
الدرة الثمینه فی اخبار المدینه : ابن نجار (متوفی 443 ق)، به کوشش شکری، بیروت، دارالارقم;
الوفا الوفاء : المهودی (متوفی 911 ق)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دارالکتب العلمیة، 2006م.
اخبار المدینه : ابن ابادی (متوفی 199 ق)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، المدینه، 1424ق.
سامانه پیام کوتاه دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مدظله به منظور ارائه بهترین خدمات ممکن و سهولت دسترسی مشترکان به پاسخ به سوالات شرعی در سال 1396 راه اندازی شد.
بدلیل حضرتعالی می توانند به این شماره پیامک ارسال کنند
10000100
(از سراسر کشور بدون نیاز به پیشوند)
سوال خود را بپرسید و پاسخ بگیرید.
پاسخ به این امر به دو صورت انجام می شود:
1- عادی: پیروان رسول اکرم می توانند سوالات شرعی خود را از طریق پیامک ارسال کرده و در کمتر از 24 ساعت پاسخ خود را دریافت کنند.
2- اسنپ شات: با ارسال عدد 1، کاربر لیست تصمیمات را با شماره مربوطه دریافت می کند و با انتخاب هر یک از اعداد تصمیم گیری ارسال می شود.
نکته مهم: اگر به دلیل مشکل فنی در بازه زمانی اعلام شده پاسخی دریافت نکردید، سوال خود را مجددا ارسال کنید.
